Nước muối sinh lý là một loại dung dịch kết hợp bởi nước và muối tinh khiết, được ứng dụng nhiều trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là chăm sóc, làm sạch mắt, mũi, tai ở trẻ. Tuy nhiên, nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh sao cho đúng, nhỏ nhiều lần trong ngày được không… vẫn là những thắc mắc của nhiều ba mẹ. Đừng bỏ lỡ bài viết này nếu như bạn đang muốn tìm ra câu trả lời nhé!
Nội dung
1. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu nhỏ nước muối sinh lý vượt quá tần suất cho phép?
Trên thực tế, những thành phần bên trong nước muối sinh lý dù đơn giản, gần gũi, an toàn đến đâu thì vẫn sẽ mang đến ảnh hưởng xấu khi sử dụng một cách lạm dụng.
- Làm giảm chức năng và mức độ phản xạ điều tiết của các cơ quan: Ở người bình thường, mũi hay mắt đều có cơ chế tự động tiết ra chất nhầy/nước mắt để loại bỏ các bụi bẩn, đồng thời ngăn chặn các loại vi khuẩn xâm nhập. Với trẻ sơ sinh, vì cơ chế này chưa quá hoàn thiện nên nước muối sinh lý có thể hỗ trợ con một phần. Nhưng nếu sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh nhiều không kiểm soát, mắt mũi con sẽ mất dần phản xạ, từ đó suy yếu chức năng tự bảo vệ của mắt mũi.
- Vệ sinh không đúng cách sau khi nhỏ nước muối có thể khiến chất bẩn bị tích tụ và đi sâu hơn vào bên trong, sản sinh vi khuẩn: Nước muối sinh lý là cách hữu hiệu để đưa những cặn bã, chất bẩn ở trong các bộ phận ra bên ngoài, dần dần giúp giảm bớt tình trạng viêm nhiễm. Nhưng nếu nhỏ xong không vệ sinh đúng cách, nước muối sinh lý có thể quay ngược trở lại tai mắt mũi, mang theo vi khuẩn vào bên trong và khiến con càng bị viêm nhiễm nặng nề hơn.
- Bé bị phụ thuộc thụ động, khi ngưng nhỏ đột ngột sẽ không kịp thích nghi, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công: Cơ chế sản sinh ra chất nhầy, nước mắt,… là hoàn toàn tự nhiên. Khi quá quen với việc điều tiết bằng nước muối sinh lý, những cơ quan này dần trở nên thụ động trong quá trình bài tiết. Lúc này, đột ngột ngừng sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh sẽ khiến mắt mũi tai không kịp thích nghi, không thể bài tiết chất nhầy để bảo vệ. Đây sẽ là thời cơ thuận lợi cho các loại vi khuẩn luôn “ẩn náu” xung quanh ta tấn công và làm suy yếu sức khỏe của trẻ.
2. Tần suất sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ
Vậy tần suất nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh bao nhiêu mới đạt chuẩn? Câu trả lời thực tế tùy thuộc vào tình trạng viêm nhiễm của bộ phận cần nhỏ, ở đây chủ yếu là mắt mũi tai. Bởi trên hết, đặc tính cơ bản của nước muối sinh lý vẫn là tốt, an toàn, dịu nhẹ nhưng có thể mang đến công năng làm giảm viêm nhiễm tương đối hiệu quả.
Thông thường, cha mẹ có thể điều chỉnh nhỏ cho con với tần suất như sau:
- Mắt: Nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi, nhỏ 3 lần/ngày vào lúc thức dậy, sau khi tắm xong và khi trẻ chuẩn bị đi ngủ. Thời điểm trẻ trên 3 tháng tuổi, cha mẹ giảm tần suất nhỏ còn khoảng 2 – 3 lần/tuần.
- Mũi: Với trẻ khỏe mạnh, chỉ cần nhỏ 2 lần/ngày vào sáng và tối. Nếu trẻ viêm mũi có thể tăng tần suất lên 2-4 lần/ngày để tình trạng viêm suy giảm nhanh hơn.
- Tai: Vì tai là một bộ phận tương đối khó kiểm soát nên mẹ không nên tự ý nhỏ mà chưa có chỉ định của bác sĩ.
3. Hướng dẫn cách dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh
Với từng bộ phận khác nhau, cách nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh cũng sẽ khác nhau. Điều này khiến ba mẹ phải nắm rõ quy cách nhỏ của từng bộ phận, như vậy mới có thể chăm sóc tốt nhất cho con của mình.
3.1 Nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý
Nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý đúng cách sẽ giúp bé khắc phục tình trạng mắt bị khô, viêm giác mạc. Nước muối sinh lý cũng loại bỏ cặn bẩn, vi khuẩn trong mắt bé, khiến mắt con dịu nhẹ, dễ chịu hơn.
Mẹ tiến hành nhỏ mắt cho con theo 5 bước sau:
- Bước 1: Rửa tay thật sạch bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc nước sát khuẩn tay, đảm bảo tay mẹ sạch sẽ để tránh gây nhiễm khuẩn trong suốt quá trình thực hiện.
- Bước 2: Mẹ chuẩn bị nước muối sinh lý chuyên dùng để nhỏ mắt và gạc vô khuẩn, để ở nơi xa tầm tay trẻ và vừa với tầm với của mẹ.
- Bước 3: Giữ trẻ ở tư thế ổn định, nhỏ từ từ từng giọt vào mắt trẻ, hạn chế để nước muối chảy ra bên ngoài mắt.
- Bước 4: Sử dụng gạc vô khuẩn để lau mắt cho trẻ, lau nhẹ nhàng không ma sát mạnh tay, lau theo chiều từ đầu mắt đến đuôi mắt trẻ.
- Bước 5: Nhỏ tương tự với bên mắt còn lại.
3.2. Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý
Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý có thể giúp trẻ cải thiện rõ tình trạng nghẹt mũi, làm giảm các virus vi khuẩn gây viêm đường hô hấp. Các loại bụi bẩn, dị vật đồng thời bị loại bỏ, mũi trẻ duy trì độ ẩm vừa phải, lúc nào cũng thông thoáng, dễ chịu.
Để có cách dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh đúng cách, mẹ cần thực hiện đủ 6 bước sau:
- Bước 1: Vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc nước sát khuẩn tay.
- Bước 2: Chuẩn bị các công cụ cần thiết, gối thấp, khăn lót, khăn lau, tăm bông và nước muối sinh lý nhỏ mũi.
- Bước 3: Đặt đầu trẻ lên chiếc gối đã được trải sẵn khăn mỏng, nhẹ nhàng nghiêng đầu trẻ sang một bên. Lót khăn quanh cổ trẻ để không làm thấm ướt ra giường. Gối thấp cũng sẽ giúp hạn chế nước muối chảy ra bên ngoài.
- Bước 4: Đưa sát vòi nhỏ của bình dung dịch đến mũi trẻ, nhỏ từ từ 1 – 2 giọt thật nhẹ nhàng để không làm ảnh hưởng đến niêm mạc trẻ. Sau khoảng 3 phút, khi nước muối sinh lý đã làm loãng các dịch nhầy, cặn bẩn bên trong, nhẹ tay sử dụng tăm bông đưa vào mũi trẻ để lấy hết chúng ra ngoài. Tiếp đó, nghiêng đầu trẻ qua hướng ngược lại và thực hiện tương tự với bên mũi còn lại.
- Bước 5: Dùng một chiếc khăn bông mềm để lau quanh mũi trẻ và thấm hút hết lượng nước muối còn sót lại.
3.3. Nhỏ tai bằng nước muối sinh lý
Nhỏ tai bằng nước muối sinh lý thực chất là nhỏ nước muối và làm sạch vùng ngoài tai, vành tai cho trẻ, tránh để vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ. Nghiêm cấm việc nhỏ thẳng dung dịch vào tai sẽ khiến nước bị đọng lại bên trong, lâu dần sẽ tạo ra các căn bệnh viêm tai nguy hiểm.
Để vệ sinh tai cho con, mẹ thực hiện như sau:
- Bước 1: Rửa tay và diệt khuẩn tay sạch sẽ.
- Bước 2: Chuẩn bị nước muối sinh lý nhỏ tai, khăn bông sạch mềm, tăm bông.
- Bước 3: Cho trẻ nằm trên giường, nghiêng nhẹ đầu sang một bên, sau đó nhỏ 3 – 4 giọt nước muối vào vành tai bên ngoài của trẻ. Day nhẹ vành tai để nước muối xâm nhập rộng hơn ở phạm vi cho phép.
- Bước 4: Nghiêng đầu trẻ sâu thêm một chút về hướng nghiêng ban đầu để nước muối thừa trong tai tự chảy ra ngoài. Sử dụng khăn mềm thấm sạch và dùng tăm bông nhẹ nhàng lấy ráy tai cho trẻ.
- Bước 5: Thực hiện tương tự cho bên tai còn lại.
4. Một vài lưu ý khi chọn mua nước muối sinh lý để nhỏ cho con
Bên cạnh việc nhỏ đúng cách, mẹ cũng cần lưu ý thêm một vài điểm sau đây trong quá trình sử dụng nước muối sinh lý cho con:
- Mua sản phẩm xuất xứ rõ ràng từ nhà thuốc, không tự ý pha tại nhà: với thành phần 0.9% NaCl, mẹ hoàn toàn có thể tự pha muối và nước ở nhà. Nhưng cách làm này sẽ không đảm bảo độ tinh khiết và tính vô khuẩn, rất dễ gây thêm tác hại cho con. Tốt nhất, mẹ vẫn nên mua ở các hiệu thuốc với giá thành cực kỳ rẻ.
- Không sử dụng lẫn lộn, đặc biệt vùng mắt cần phải sử dụng loại chuyên biệt: mắt là cơ quan đặc biệt nhạy cảm nên nước nhỏ mắt phải được thêm chất bảo quản đảm bảo vô trùng và diệt khuẩn. Nếu sử dụng loại không chuyên dụng có thể gây hại cho mắt, nếu sử dụng nhỏ mắt sang nhỏ mũi sẽ khiến trẻ khó chịu, giảm đề kháng mũi.
- Không nên mua và dùng trực tiếp các dạng bình nước muối lớn có thể gây ra nguy hiểm trong quá trình nhỏ cho con: nước muối sinh lý dùng để nhỏ thường có hạn sử dụng tương đối ngắn hạn, vì thế nếu nhu cầu sử dụng không cao, mẹ không nên mua bình lớn về để tiết kiệm. Cũng tuyệt đối không dùng bình lớn để nhỏ trực tiếp cho con vì rất dễ gây nguy hiểm dù chỉ với một sự vô ý rất nhỏ từ mẹ.
Vậy là toàn bộ kiến thức xoay quanh việc nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh đã được cung cấp đầy đủ đến các bậc cha mẹ. Nước muối sinh lý thực sự rất tốt, nhưng chỉ phát huy tối đa công dụng nếu ta sử dụng chúng một cách hợp lý. Mong rằng những kinh nghiệm này sẽ giúp cha mẹ chăm sóc ngày càng tốt hơn nữa.
